M.Kemal büyük yenilgi yaşadı ve Halep’te esir düştü

Haber : Referans Medya / Yılmaz Bilgen

Mustafa Kemal, komuta ettiği Osmanlı Ordusu ile 10 günde 600 kilometre geri çekildi ve binlerce kilometrekarelik alanı birkaç gün içerisinde kaybetti. M.Kemal Halep’e kadar süren yenilgiye ek olarak Halep’te esir düştü.

Tarih kitaplarında geçmeyen olayı Mustafa Kemal’in 1926 yılında Falih Rıfkı Atay ve Mahmut Soydan’a anlattığı ve Atay’ında bu hatırayı, hem o dönem Hakimiyeti Milliye Gazetesi’nde hem de ‘Atatürk’ün Hatıraları’ kitabında yazdığı ortaya çıktı.

Mustafa Kemal esir alınma olayını kitabın 69 ve 70. sayfalarında şöyle anlatıyor:

“Halep’in şark cephesinin işgal olunduğuna dair karışık bir haber geldi. Yakın bir tehlikeyi gösteren bu haberin doğru olup olmadığını anlamak için bizzat o tarafa gitmeyi tercih ettim. Otomobilde (Suriye Valisi) Tahsin Bey, yaverim Cevad Abbas Bey vardı. Şehrin şark girişinde bir kalabalığın içine daldık. Bunlar asker kıyafetini taşıyan urban ve bedevilerdi. Esir olmuştuk.”

Bundan sonra ki kısımda ise Mustafa Kemal hem esir düştüğünü diğer yandan da eline bir kırbaç alarak kalabalığa, “Reisiniz kimdir ? Çağırın” diye bağırdığını ve reisin o akşam odasına gelmesini istediğini söylüyor.

M.Kemal esaretten kurtuluşunu ise ifadelerle anlatıyor:

“Sordum: ‘Benden ne istiyorsunuz?’ ‘Şimdilik bin altın, silâh, cephane’ dedi. Bin altını o akşam verdim, silâh ve cephane için vaat ettim.”

Esir olmuştuk… Bin altını verdim’

Nablus’tan Haleb’e binlerce kilometrede hezimet yaşadı ve çekildi

Tarihçi-Yazar Mustafa Armağan’ın Derin Tarih Dergisi’nde resmi yazışma tutanaklarından elde ettiği bilgiler çerçevesinde yayınlanan bir makalesinde önemli bir tarihi olaya ışık tuttu. Armağan, M.Kemal’in komuta ettiği Ordu ile birlikte yalnızca 10 gün içerisinde binlerce kilometrelik alandan çekildiğini ve verdiği emirle orduyu önce Kudüs’ten önce Şam’a ardından da Haleb’e çektiğini yazdı.

Derin Tarih Dergisi’nde dönem kayıtlarından hareketle hazırlanan makalede yaşanan hezimet şu ifadelerle anlatılıyor:

'19 Eylül 1918 sabahı. Kudüs’ün kuzeyinde mevzilenmiş 3 Osmanlı Ordusu, General Allenby’nin kuvvetlerine karşı mücadele vereceklerdir. 4., 7. ve 8. ordularımıza sırasıyla Mersinli Cemal, Mustafa Kemal ve Cevat paşalar kumanda ediyordu. Bu kritik savaş hezimete dönüşecek ve sadece 10 günde tam 560 km geri çekilerek binlerce kilometrekarelik alanı kaybedecektik. Nablus’tan Şam’a 10 günde perişan halde ricat eden birliklerimize bu defa Halep’e çekilme emri verilirken kuvvetleri iyice eriyen Mustafa Kemal Paşa’ya Rayak’a gidip direnişi örgütleme emri verilecektir. Bazı püskürtme başarılarına rağmen İngiliz hücumları ancak karargâhımızın Toroslara çekilmesiyle duracak ve tam bu sırada Mondros Mütarekenamesi imdadımıza yetişecektir.'