Referans Medya
Karabağ'ın merkezinde yer alan konumu, doğal güzelliği ve tarihi zenginliği ile ön plana çıkan Şuşa, 1992 yılında Ermeni güçleri tarafından işgal edildi.
Tarihi uygarlıklardan Med İmparatorluğu, Ahameniş İmparatorluğu, Ermenistan Krallığı, Albanya, Ermeni Bagratuni Krallığı, Safevîler, Karabağ meliklikleri ve Karabağ Hanlığı'na ev sahipliği yapan Şuşa'da resmi kayıtlara göre halen 210 tarihi eser bulunuyor.
Şuşa'nın Karabağ genelinde sahip olduğu stratejik önem Ermenistan - Karabağ ikmal yolunun üzerinde bulunması ve bölgenin en yüksek noktasında olmasından kaynaklanıyor.
Aynı zamanda bir çok ilim adamı ve sanatkar yetiştiren kent kültür ve tarih başkenti olarak nitelendiriliyor.
Katliam ve işgal dönemi
Ermeniler, 1987 yılında Yukarı Karabağ'da çoğunluğu oluşturdukları gerekçesiyle Moskova'dan bölgeyi istedi.
Azerbaycan ve Ermeni güçleri 1988'de Sumgayt şehrinde ilk çatışmayı yaşadı. Bu savaşta 32 Ermeni, 6 Azeri hayatını kaybetti.
Sovyetler Birliği askerleri 1990'da Ermenileri koruma amacıyla Bakü'ye gelerek 143 kişiyi katletti.
1991: Azerbaycan, SSCB'den bağımsızlığını kazandı. Yukarı Karabağ yönetimi, sözde referandumla tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti. Karabağlı Azeriler referandumu boykot etti.
1992: Ermeni kuvvetleri, Karabağ'da bulunan Hocalı'da 613 sivil Azeri'yi katletti. Karabağ etrafındaki Azeri bölgeleri işgal edilmeye başlandı.
1994: Karabağ ve etrafındaki beş bölgenin (Azerbaycan'ın yüzde 20'si) Ermenistan güçleri tarafından işgali tamamlandı. Azerbaycan ve Ermenistan, Rusya'nın arabuluculuğu ile ateşkes ilan etti.
1994: Ermenistan, Azerbaycan ve Yukarı Karabağ'daki Ermeniler, ateşkese uyacakları ve sorunun müzakere yoluyla çözülmesini kabul ettikleri taahhüdünde bulundu. Avrupa Güvelik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) soruna el koydu. Sorunun çözümü için AGİT çerçevesinde yıllardır devam eden görüşmelerden hâlâ sonuç alınmış değil.
Şuşa'da Azerbaycan Türk'ü kalmadı
2015 verilerine göre şehrin nüfusu yaklaşık 4 bin kişidir. 1823 Rus nüfus sayımına göre Şuşa'da 1,111 (%72.5) Müslüman, 421 (%27.5) Ermeni aile yaşamaktaydı. Şuşa'nın 1992'de Ermeni güçlerince ele geçirilmesinin ardından bölgenin Azeri nüfusu Şuşa'yı terk etmiştir. Şuşa'nın günümüzdeki nüfusunun tamamı Ermeni olup, bu kişiler çoğunlukla Karabağ'ın ve Azerbaycan'ın farklı bölgelerinden gelenlerden oluşuyor. Şuşa'da günümüzde Azeri nüfusu bulunmamaktadır.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.