Referans Medya
Çin'in ısrarla reddettiği işkence ve asimilasyon kamplarını büyüttüğü ve yenilerini yaptığı ortaya çıktı. Çin yönetimi tarafından inşa edilen küçük bir yerleşim birimindeki 10 bin kişilik yeni kampın görüntülerine ulaşıldı. Buzzfeeds dosya haberinde yeni eklerle büyütülen ve sıfırdan inşa edilen kampları hazırladığı dosya haberle okuyucaları ile paylaştı. Gazete asimilasyon merkezleri için “2. Dünya savaşından beri inşa edilen en büyük toplama kampları” başlığını kullandı.
Şok eden detaylara ulaşıldı
Buzzfeeds gazetesinden Megha Rajagopalan, uydu görüntülerinden ve tanıklardan yola çıkarak Çin Komünist Partisi’nin Doğu Türkistan’da kurduğu toplama kamplarını araştırdı. Rajagopalan araştırmasında şok edici detaylara ulaştı. Komünist Partisi yetkililerinin kamplarda kalan herkesin serbest bırakıldığı iddiasının tam tersine yenilerinin yapıldığını duyuran habere göre, eski okul, hastane, huzurevi gibi dev binaların bir çoğu toplama kamplarına dönüştürüldü. Özellikle 2016 yılından itibaren Uygurlar büyük gruplar halinde kamplara sürülmeye başlandı. ABD tarafından Uygurlara karşı işlediği insanlık dışı suçlar nedeniyle yaptırım uygulanan Chen Quanguo’nun parti sekreteri olması ile birlikte baskı daha da arttı. Parti yetkilileri binlerce Uygur'u kampa dönüştürülen eski okul ve benzeri kamu binalarına yerleştirdi. 2018 yılından sonra da bu binalar küçük gelmeye başlayınca daha büyük binalar, yüksek duvarlar, ağır güvenlik kontrolleri ve gözetleme sistemleri ile inşa edilmeye başlandı. Hatta uydu görüntüleri son 6 ayda bile yeni binaların inşa edildiğini gösterdi. Kamplarda kalanların köle olarak çalıştırılması için de bu binaların çevresine dev fabrikalar kuruldu. Bazı bölgelerde kamp fabrika inşaatlarının son aylarda yapıldığı belgelendi.
Son dönem 268 yeni kompleks inşa edildi
268 yeni kompleksin yakın zamanda inşa edildiğini duyuran gazete, bu kamplardan 92 tanesinin varlığı hükümet kaynakları, akademik araştırmalar ve gazeteciler tarafından da doğrulandı. Diğer kamplar ise ağırlıklı olarak uydu görüntülerinden yararlanılarak tespit edildi. Uydu kayıtlarında 121 kamptaki gözetleme kuleleri net bir şekilde görülüyordu. Haberde mimarların da desteği ile binalar incelendi ve bazı binaların neredeyse 10 bin kişilik kapasitede olduğu ortaya çıktı. Özellikle yeni yapılan binalar tamamen yüksek güvenlik sistemler, yüksek duvarlar arasındaki dar koridorlar, içeriye yeterince ışık girmesini engelleyen daracık pencereler, birbirleri ile bağlantılı uzun koridorlara sahip hapishane niteliği taşıyan kompleksler.
Çin ''terörle mücadele'' dedi
Gazete konu hakkında Çin Konsolosluğu'na başvurdu ve, “Doğu Türkistan’da insan hakları ihlalleri yok, terörizm ve ayrılıkçılarla savaş var” cevabını aldı. Komünist Parti bu kamplarını varlığını ''eğitim merkezleri'' söylemi ile savunuyor. Kamplarda kalanların anlattıkları ise yaşanan gerçeğin tamamen farklı olduğunu gösteriyor. Buzzfeeds Gazetesi tarafından röportaj yapılan isimlerden Zhenishan Berdibek, “İnsanlar korkunç yerlerde kalıyor” dedi. Özellikle genç yaşta kamplara sürülenlerin baskılara dayanamadığını bazılarının gözlerinin önünde sürüklenerek hücrelere atıldığını anlattı. Berdibek, “Orada ölmek istedim. Kamplarda kalanlar işkence, açlık, küçücük odalarda onlarcasının tutulması, zorla doğum kontrolü gibi insanlık dışı muameleler yapıldı. Beyin yıkama faaliyetleri kapsamında sadece Çince konuşulmasına izin verildi ve televizyonlardan sürekli komünist propaganda seyrettirildi. Kamplarda kalanlar fabrikalarda hiç bir ücret verilmeden köle gibi çalıştırıldı'' diye konuştu.
Nottingham Üniversitesi’nden Çin’de İslam tarihi konusunda çalışmalar yapan Rain Thum, “Doğu Türkistan’daki tutuklama ve asimilasyon programları, Amerika’daki kolonyal soykırımların genel mantığına, Güney Afrika’daki Apartheid’in resmileştirilmiş ırkçılığına, Almanya’nın toplama kamplarının endüstriyel ölçekteki haline ve Kuzey Kore’deki polis devletinin günlük hayatına benziyor” değerlendirmesini yaptı.